De Belgische overheid heeft aanzienlijke beperkingen opgelegd aan reclame voor kansspelen die worden aangeboden door particuliere exploitanten. Vanaf 2025 zullen deze beperkingen voor online casino’s ook gaan gelden voor sponsoring van sportclubs. Vraag: waarom ontzien de spelen van de Nationale Loterij de spelers meer dan de online spelen? Omdat ze een staatsmonopolie zijn? Zijn er ‘goede’- en ‘slechte’ spelen? Hier zijn enkele verklaringen.
Een flagrante ongelijkheid
Een toename van het aantal online gokverslaafden in vergelijking met het aantal advertenties voor online casino’s kan niet met cijfers worden gestaafd. Bij gebrek aan studies die deze correlatie bewijzen, kunnen er geen conclusies worden getrokken. Er is geen garantie dat online gokkers zullen stoppen met spelen als er geen reclame meer is. Omgekeerd is het niet noodzakelijk een slecht teken dat mensen meer spelen bij legale aanbieders. Reclame is zelfs noodzakelijk vanwege de kanalisatiedoelstellingen, d.w.z. om ervoor te zorgen dat mensen die online willen spelen dit in een legale- en veilige omgeving doen. De beste bescherming voor spelers, in het bijzonder om de meest kwetsbare groepen te beschermen, blijft het legale online spelaanbod.
Bovendien beperkt de Nationale Loterij zich niet langer tot het organiseren van loterijen. Haar beheerscontract voorziet ook in de organisatie van weddenschappen, wedstrijden en kansspelen. De Nationale Loterij is opgericht als naamloze vennootschap en functioneert in de praktijk als een gewone cijfermaatschappij, met uitzondering van het feit dat de staat haar enige aandeelhouder is. Op dit moment is er echter een verschil in verplichtingen tussen de Nationale Loterij en de particuliere exploitanten. Dit verschil in aanpak is onbegrijpelijk.
Noodzakelijke publiciteit
De overheid voert onder meer aan dat de Nationale Loterij een soort publieke kansspeldienst is ten dienste van het maatschappelijk middenveld in de vorm van subsidies of sponsoring. Preventief gaat dit argument niet op. Er bestaat niet zoiets als goed of slecht online gokken, afhankelijk van wie de dienst levert voor producten die al bij al gelijkaardig zijn. Vanuit het oogpunt van de consument verkoop je alcohol. Als je tabak verkoopt, verkoop je tabak. En als je games verkoopt, verkoop je games. Het is pure hypocrisie. Zes ballen of een kraslot is gokken. Er is gewoon een collectieve verantwoordelijkheid, wat betekent dat de regels voor iedereen dezelfde moeten zijn. Het is een kwestie van ethiek en het is de enige manier om excessen te vermijden.
De Belgische vereniging van kansspelexploitanten (BAGO) wijst erop dat “reclame noodzakelijk is om consumenten in de richting van legaal, gecontroleerd en veilig gokken te sturen”, en voegt eraan toe dat “het verbieden van reclame zou leiden tot misbruik, zoals in Italië, waar we de illegale sector tussen 2019 en 2021 met wel 50% hebben zien groeien”.
Hoe zit het met verslaving?
Wetgevers spelen momenteel in op de interpretatie van de wet om te discrimineren. Maar of het nu gaat om spellen van de Nationale Loterij of die van privé-exploitanten, het blijft gokken. Een totaal verbod op reclame voor kansspelen die worden aangeboden door privé-exploitanten zal hen niet alleen de das omdoen, maar zal ook veel mediakanalen in moeilijkheden brengen, zonder echte toegevoegde waarde wat betreft het kanaliseren van riskant gokken, terwijl het virtuele monopolie van de Nationale Loterij wordt versterkt. Hoe valt het te verklaren dat de verschillende spelen van de Loterij in steeds meer verkooppunten te vinden zijn, waaronder supermarkten? De exploitanten roepen op tot consistentie om verantwoord spelen te behouden.